เกิดอะไรขึ้นเมื่อคุณขี่จักรยานทุกวัน

เกิดอะไรขึ้นเมื่อคุณขี่จักรยานทุกวัน

หลายคนคงคิดว่า ถ้าจะขี่จักรยานให้ได้ประโยชน์ต่อสุขภาพอย่างเป็นเรื่องเป็นราว จะต้องขี่ให้ได้ระยะทางไกลๆ หลายสิบหรือเป็นร้อยกิโลเมตร แต่ก็มีน้อยคนที่สามารถจัดเวลาเป็นชั่วโมงๆ มาทำเช่นนั้นได้ทุกวันถ้าไม่ใช่นักจักรยานอาชีพ ในความเป็นจริง การขี่จักรยานทุกวัน แม้จะเป็นเพียงระยะทางใกล้ๆ ก็ทำให้เกิดผลดีอย่างสำคัญแล้ว และยังเป็นสิ่งที่ไม่เพียงแต่ใครๆก็สามารถทำได้เท่านั้น แต่เราควรกระตุ้นตัวเองให้ทำเช่นนั้นด้วย

มีเคล็ดว่า หากคุณยังไม่พร้อมที่จะขี่จักรยานทุกวันไปตลอดจนเป็นกิจวัตร ก็ต้องทำให้เป็นนิสัย ด้วยการเริ่มต้นขี่ให้ได้ต่อเนื่องกัน 21 วัน ไม่ว่าจะมีเวลาและเรี่ยวแรงเท่าใดในการขี่ก็ตาม อย่าหยุดกลางคันนี่เป็นวิธีที่ใช้ได้ผลในการทำให้การทำสิ่งหนึ่งสิ่งใดเป็นนิสัย กับการขี่จักรยานก็เช่นกัน  หากว่าคุณต้องการขี่จักรยานทุกวัน แต่รู้สึกว่ามีเวลาจำกัด จัดเวลาได้ยาก วิธีที่ดีที่สุดคือ ทำให้การขี่จักรยานกลายเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิต เป็นส่วนหนึ่งของการเดินทางที่คุณทำอยู่แล้วเป็นประจำ  ในบรรดากิจกรรมทางกายและการออกกำลังกายทั้งหลายทั้งปวง เราสามารถผนวก-ผสมผสานการขี่จักรยานกับการเดินเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของการใช้ชีวิตประจำวันได้ง่ายและเป็นจริงมากที่สุด

ควบคุมน้ำหนัก ป้องกันอ้วน ลดความเสี่ยงมะเร็ง

ไม่ต้องไปพูดถึงชาวดัทช์และชาวเดนส์ ยกตัวอย่างชาวอเมริกันที่ในใจเรามีแต่ภาพขับรถคันโตไปไหนมาไหนก็ได้ การศึกษาพบว่าร้อยละ 60 ของผู้ใช้จักรยานที่เมืองพอร์ตแลนด์ขี่จักรยานอย่างน้อยสัปดาห์ละสองชั่วโมงครึ่งหรือ 150 นาที คือเฉลี่ยวันละ 30 นาที  และส่วนใหญ่ของเวลานี้ใช้ไปกับการเดินทางระยะสั้นๆ ด้วยการขี่จักรยาน จะด้วยความบังเอิญหรือไม่ก็ตาม เวลาที่ได้มีกิจกรรมทางกายหรือออกกำลังกายจำนวนนี้ตรงเป๊ะกับที่องค์การอนามัยโลกแนะนำเป็นขั้นต่ำ  การศึกษาพบว่า นอกจากช่วยควบคุมน้ำหนัก ป้องกันการมีน้ำหนักเกินและภาวะอ้วนแล้ว คุณผู้หญิงที่เดินทางด้วยการเดินหรือขี่จักรยานอย่างน้อยวันละ 30 นาทีจะมีความเสี่ยงที่เป็นมะเร็งเต้านมลดลงอย่างมากด้วย อย่าลืมนะครับว่ามะเร็งเป็นสาเหตุที่คร่าชีวิตคนไทยมากที่สุดในขณะนี้ ซึ่งผลดีเช่นนี้คุณจะไม่ได้จากการขับรถยนต์ไปไหนมาไหนนะครับ จะบอกให้

ทำให้จิตใจแจ่มใส ความคิดแหลมคม

เมื่อคุณสร้างนิสัยใช้การขี่จักรยานหรือการเดินเป็นวิธีการเดินทางไปไหนมาไหนโดยเฉพาะในระยะสั้นแล้ว ก็เตรียมรับผลดีอื่นๆ ที่จะเกิดขึ้นกับตัวคุณตามมาได้เลย  การขี่จักรยานหรือได้ออกกำลังกายใดๆ ทุกวันทำให้คุณมีพลังมากขึ้นและบรรเทาความเมื่อยล้าอ่อนเพลีย  การได้ขี่จักรยาน เดิน หรือออกกำลังกายอื่นใดครั้งละเพียง 30 นาทีสามารถทำให้คุณไวต่อการตอบสนองมากขึ้น ความทรงจำดีขึ้น และคิดสร้างสรรค์ได้ดีขึ้น นักกายภาพบำบัดจะบอกคุณได้ว่าการขี่จักรยานเป็นการออกกำลังที่ดีที่สุดอย่างหนึ่งที่พวกเขาแนะนำ ด้วยว่ามันช่วยลดความเครียด ความกังวลใจ และแม้กระทั่งการซึมเศร้าห่อเหี่ยวใจ  การสำรวจพบว่าคนที่ใช้จักรยานเดินทางในชีวิตประจำวันมีสุขภาพจิตโดยรวมดีขึ้น

มีเซ็กซ์ได้ดีขึ้น (หรืออย่างน้อย คุณก็คิดว่าเป็นอย่างนั้น)

การมีสุขภาพจิตดีขึ้นทำให้มีความมั่นใจในตนเองมากขึ้น การศึกษาพบว่า คนที่ออกกำลังกายสัปดาห์ละ 6-7 วัน ทั้งผู้ชายและผู้หญิงบอกว่าพวกเขามีเพศสัมพันธ์ดีกว่าโดยเฉลี่ยทั่วไป จะต่างกันก็ตรงที่พวกผู้ชายรู้สึกว่าดีขึ้นมากกว่าที่ผู้หญิงบอกว่ารู้สึกเช่นนั้น  อย่างน้อยมันก็มีเหตุผลอยู่นะที่พวกเขารู้สึกดีกับตัวเองได้มากเช่นนั้น เพราะการศึกษาพบว่าการออกกำลังกายทำให้ความต้องการทางเพศเพิ่มขึ้นและลดความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นในการมีเพศสัมพันธ์ลงได้อย่างน้อยก็ในระดับหนึ่ง สำหรับผู้หญิง การได้ออกกำลังกายอย่างแข็งขันเพียง 20 นาที ก็จะทำให้มีการตอบสนองทางเพศดีขึ้นแล้ว  อย่างไรก็ตาม สำหรับผู้ชาย ถ้าออกกำลังกายมากเกินไปก็อาจทำให้ระดับของฮอร์โมนเพศชาย (เทสทอสเทอโรน) ลดลงได้ 

ชดเชยการกินมากเกินไป

พูดกันง่ายๆ ก็บอกได้ว่า หากคุณขี่จักรยานเป็นประจำทุกวันก็กินเข้าไปเถอะตามที่คุณอยาก คุณจะยังรักษาน้ำหนักตัวเอาไว้ได้  คำกล่าวโบราณของฝรั่งที่ว่า “หากทำงานหนักจริง กินโดนัทเพิ่มสักอันก็จะเป็นไรไป” ยังเป็นจริงอยู่เสมอ ถึงแม้ว่าคุณไม่ควรจะขย้ำอาหารขยะลงท้องไปเป็นประจำก็ตาม  นักวิจัยจากมหาวิทยาลับบาธแห่งอังกฤษทำการทดลองกับชายสองกลุ่มที่ให้กินอาหารมากเกินไปอย่างมากๆ แต่มีกลุ่มเดียวที่ได้ออกกำลังกายทุกวัน ถึงแม้ว่าจะรับคาลอรี่เกินไปในปริมาณที่เท่ากัน แต่เมื่อคิดถึงส่วนที่ถูกเผาผลาญออกไปจากการออกกำลังกายแล้ว ร่างกายของคนในกลุ่มที่ได้ออกกำลังกายทุกวันสามารถใช้ผลของการออกกำลังกายมาชดเชยผลเสียจากการกินมากเกินไป เช่น การมีน้ำตาลในเลือดสูงและการเปลี่ยนแปลงการเผาผลาญอาหารไปในทางที่ทำให้เสียสุขภาพได้ ไดแลน โธมัส ศาสตราจารย์ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพแห่งมหาวิทยาลัยบาธ ผู้เขียนรายงานการศึกษาครั้งนี้ กล่าวว่าเหตุผลประการหนึ่งที่การออกกำลังกายทุกวันมีประโยชน์มากกว่าก็ตรงที่ว่ามันทำหน้าที่เป็น “กันชน” ขวางกั้นอาหารที่เรากินเข้าไป “เมื่อคุณใช้กล้ามเนื้อของคุณ มันจะย่อยสลายคาร์โบไฮเดรทและไขมันที่เก็บเอาไว้”

มีชีวิตยืนยาวมากขึ้น

นอกจากนั้น การขี่จักรยานเป็นประจำทุกวันยังให้ผลดีกับคุณมากไปกว่าทำให้คุณมีสุขภาพดีขึ้นและมีความสุขมากขึ้นในช่วงที่คุณทำ คือมันช่วยยืดเวลาที่คุณจะได้มีความรู้สึกเช่นนั้นออกไปด้วย พูดง่ายๆคือทำให้คุณอายุยืนขึ้น ถึงแม้ว่าก่อนหน้าที่จะมาขี่จักรยานเป็นประจำนั้น คุณใช้ชีวิตในแบบที่บั่นทอนสุขภาพมาก็ตาม  การศึกษาขนาดใหญ่ในประเทศนอร์เวย์ที่เฝ้าติดตามชายสูงอายุในวัยเจ็ดสิบแปดสิบปีจำนวนมากพบว่า การได้ออกกำลังกายเพียงแค่วันละ 30 นาทียังผลให้ชายเหล่านั้นมีอายุยืนยาวออกไปได้อีกมากถึง 5 ปี เมื่อเปรียบเทียบกับชายสูงอายุที่ไม่มีกิจกรรมทางกายใดๆ   ส่วนการศึกษาที่ติดตามผู้ใหญ่ที่บอกว่าพวกเขาออกกำลังกายจำนวน 400,000 คนในไต้หวันเป็นเวลาแปดปีพบว่า การได้ออกกำลังกายเป็นประจำทุกวันเพียงวันละ 15 นาทีมีผลสัมพันธ์เกี่ยวเนื่องกับการที่พวกเขามีอายุขัยยาวออกไปอีก 3 ปี โดยที่เมื่อเริ่มทำการศึกษานั้นพวกเขาทุกคนก็พ้นวัยหนุ่มสาวมาหมดแล้วและก็ไม่มีสักคนที่เป็นนักกีฬาด้วย

ดังนั้นก็ไม่มีคำว่าสายเกินไป ไม่ว่าคุณจะอายุเท่าใด เคยมีกิจกรรมทางกายหรือออกกำลังกายมาอย่างไร (รวมทั้งที่ไม่มี-ไม่เคยทำด้วย) เริ่มทำเสียวันนี้ มาขี่จักรยานหรือเดินเป็นกิจกรรมทางกายหรือออกกำลังกายที่คุณทำเป็นประจำทุกวัน ให้เป็นนิสัย เป็นส่วนหนึ่งของกิจวัตร ง่ายๆ ไม่ต้องจัดเวลามาเป็นพิเศษ เพียงใช้การขี่จักรยานหรือการเดินเป็นวิธีในการเดินทางทางระยะใกล้ๆ ไปไหนมาไหน วันละ 15-30 นาทีเท่านั้นเป็นพอ

————————————————————————————————————————————————————

กวิน ชุติมา กรรมการชมรมจักรยานเพื่อสุขภาพแห่งประเทศไทย เรียบเรียงจากข้อมูลใน This Is What Happens When You Ride Every Day โดย Kelly O’Mara ใน bicycling.com

Print PDF