เราคนใช้จักรยานรู้กันดีว่าชาวยุโรปรักจักรยานเพียงใด พูดถึงจักรยาน เราก็มักนึกถึงเนเธอร์แลนด์หรือเดนมาร์กขึ้นมาก่อนเสมอ แม้แต่ในประเทศที่คนเคยมี “รักเก่า” กับรถยนต์อย่างสเปน คนก็หันมามีรักใหม่กับจักรยาน ต้นเดือนตุลาคม 2013 กลายเป็นครั้งแรกเท่าที่มีการบันทึกเปรียบเทียบที่จักรยานขายดีกว่ารถยนต์ แต่ไม่ใช่ในสเปนเท่านั้น เมื่อปีที่แล้วจักรยานขายดีกว่ารถยนต์ในทุกประเทศของกลุ่มสหภาพยุโรป 27 ประเทศ ยกเว้นเบลเยี่ยมกับลักเซ็มเบิร์ก โดยตัดไซปรัสกับมอลต้าที่ไม่มีข้อมูลรถที่จดทะเบียนใหม่ออกไป ในอิตาลีนั้นเป็นครั้งแรกทีเดียวนับแต่สิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่จักรยานขายดีกว่ารถยนต์ ตารางที่ 1 แสดงเปรียบเทียบยอดขายจักรยานกับรถยนต์ในห้าประเทศใหญ่ในปี 2012โดยเฉพาะในอังกฤษ จักรยานขายดีกว่ารถยนต์เกือบสองเท่า ส่วนตารางที่ 2 แสดงการเปรียบเทียบประเทศที่มีอัตราการเป็นเจ้าของจักรยานเทียบกับรถยนต์สูงสุดห้าประเทศในปี 2012 เช่นกันจะเห็นได้ว่ามากกว่าตั้งแต่ห้าถึงสิบเท่า
ช่างซ่อมจักรยานในกรุงมาดริด – ยอดขายจักรยานแซงหน้ายอดขายรถยนต์ไปแล้วในสเปน ซึ่งเป็นแนวโน้มทั่วไปในยุโรปที่ยอดขายรถกำลังตกลง (Credit: Pablo Blazquez Dominguez/Getty Images) | ตารางที่ 1 ยอดขายจักรยานใหม่(สีส้ม)กับรถยนต์ใหม่(สีเหลือง)ในยุโรปในปี 2012 โดยมีหน่วยเป็นพันคัน (Credit: ACEA/COLIPED) | ตารางที่ 2 ประเทศที่ยอดขายจักรยานแซงหน้ายอดขายรถยนต์ไปมากที่สุดใน ยุโรปในปี 2012โดยมีหน่วยเป็นพันคัน (Credit: ACEA/COLIPED) |
สาเหตุหลักของปรากฏการณ์นี้ส่วนหนึ่งมาจากความนิยมใช้จักรยานที่เพิ่มสูงขึ้นตามความตื่นตัวด้านสิ่งแวดล้อมอีกส่วนหนึ่งก็มาจากการที่ยอดขายรถยนต์ตกลงอย่างหนักทั่วยุโรปที่เกิดขึ้นพร้อมกับการถดถอยทางเศรษฐกิจ โดยยอดขายรถยนต์เมื่อช่วงต้นปีนี้ต่ำที่สุดในรอบ 20ปี แต่ยอดขายรถยนต์อาจจะฟื้นตัวกลับขึ้นมาอีกก็เป็นได้
แต่ที่แน่ๆ คือไม่มีประเทศยุโรปที่ส่วนใหญ่ร่ำรวยกว่าไทย ประเทศไหนเอาเงินภาษีของประชาชนเกือบแสนล้านบาทไปอุดหนุนลดภาษีให้ผู้ซื้อรถยนต์คันแรก ที่นอกจากจะก่อปัญหารถติดอย่างหนักในกรุงเทพฯและเมืองใหญ่หลายเมืองแล้ว ยังสร้างปัญหามลภาวะ ปัญหาการปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศปัญหาการนำเข้าเชื้อเพลิงซากดึกดำบรรพ์มากขึ้น และปัญหาสุขภาพ ซึ่งล้วนมีมูลค่าทางเศรษฐกิจที่ประเทศ หรือพูดให้ชัดๆ ก็คือประชาชนนั่นแหละ ต้องจ่ายเพิ่มขึ้นตามมาอีกมาก
กวิน ชุติมา
กรรมการชมรมจักรยานเพื่อสุขภาพแห่งประเทศไทย
(ข้อมูลจากข่าว In Almost Every European Country, Bikes Are Outselling New Carsโดย Krishnadev Calamur, NPR)