ชมรมฯ เรียนรู้การสร้างเมืองจักรยานชัยนาท

หลังจากเทศบาลเมืองชัยนาทได้เปิดตัว “เมืองจักรยานชัยนาท” ไปเมื่อวันที่ ๔ เมษายน ๒๕๕๗ ที่ผ่านมา ดังปรากฏเป็นข่าวในสื่อมวลชนต่างๆ ไปแล้วนั้น  คณะของชมรมจักรยานเพื่อสุขภาพแห่งประเทศไทย ชมรมจักรยานเพื่อสุขภาพสุพรรณบุรี และโครงการต้นแบบชุมชนจักรยานเมืองน่าอยู่ เทศบาลตำบลเขาพระ (สุพรรณบุรี) จึงได้เดินทางไปแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับคณะผู้ดำเนินการสร้างเมืองจักรยานชัยนาท นำโดยนายองอาจ หลำอุบล นายกสมาคมธุรกิจท่องเที่ยวจังหวัดชัยนาท และนายสุชาติ อรุณเมือง ผู้อำนวยการกองสาธารณะสุขเทศบาลเมืองชัยนาท  ที่สำนักงานเทศบาลเมืองชัยนาท เมื่อวันที่ ๒๕ เมษายนที่ผ่านมา

สิ่งที่เรียนรู้ในการสนทนาสั้นๆ ประมาณหนึ่งชั่วโมงครั้งนี้คือ การเป็น “เมืองจักรยาน” เป็นแนวคิดของเทศบาลเมืองชัยนาท (น่าเสียดายที่ท่านนายกเทศมนตรีติดราชการในต่างจังหวัด ไม่ได้อยู่ในการสนทนา) เพราะพบว่ามีคนใช้จักรยานมากขึ้นในเขตเทศบาล แต่คนขับรถไม่ค่อยมีน้ำใจ เช่น บีบแตรไล่ จึงเห็นว่าต้องจัดกิจกรรมให้คนทั่วไป โดยเฉพาะคนขับรถและจักรยานยนต์ มีสำนึกเห็นความสำคัญของจักรยานในการเดินทางระยะสั้นๆ ในเขตเมือง ซึ่งสะดวกกว่าการใช้รถยนต์ที่เมื่อขับมาแล้วหาที่จอดไม่ได้  มีการออกประกาศแจ้งให้คนชัยนาททราบผ่านระบบเสียงตามสายวันละ ๓-๔ ครั้ง และผ่านเจ้าหน้าที่ตำรวจที่ให้ความร่วมมือช่วยประชาสัมพันธ์ขอให้คนขับรถเอื้อเฟ้อเผื่อแผ่ให้ทางผู้ใช้จักรยานก่อน  มีการติดป้ายให้ทราบว่าเมืองชัยนาทกำลังจะเป็นเมืองจักรยาน ทำที่จอดจักรยาน ๑๐ จุด  ที่สำคัญคือการบริหารการเงิน จัดสรรงบประมาณไปซื้อจักรยานแม่บ้านคุณภาพดีพอสมควรมาประกอบเอง ๒๐๐ คัน (ซึ่งซื้อได้ในราคาคันละไม่ถึง ๒,๐๐๐ บาท) ติดป้ายทะเบียน แล้วกระจายไปให้ชุมชนในพื้นที่ตามสัดส่วนประชากร ให้ชาวบ้านยืมใช้โดยไม่คิดมูลค่าคนละ ๖ เดือน โดยมีเงื่อนไขว่าต้องใช้จริงเป็นประจำและนำมาคืนในสภาพดี มีการใช้การประชุมประจำเดือนของชมรมผู้สูงอายุและอาสาสมัครสาธารณสุข (อสม.) ในการกระตุ้นชักชวน เช่น มีการจับสลากรางวัลให้ผู้ที่ขี่จักรยานมาประชุม  ท้ายสุดก็มีการเปิดตัวโครงการเมืองจักรยานอย่างเป็นทางการไปเมื่อวันที่ ๔ เมษายน มีสื่อมวลชนมาทำข่าวไปเผยแพร่ทั่วประเทศ   ต่อไปมีแผนจะมีจุดยืมจักรยานที่หน้าศาลากลางจังหวัดให้คนทั่วไป เพียงใช้บัตรประชาชนก็ยืมได้ และตั้งจุดซ่อมจักรยานไว้ที่สถานีตำรวจดับเพลิง พร้อมมีโทรศัพท์สายด่วนให้แจ้งให้ไปรับจักรยานมาซ่อมได้ด้วยหากอยู่ไกล

ในการส่งเสริมการใช้จักรยาน ชัยนาทมีจุดแข็ง ๒-๓ ประการ  ประการที่ ๑ ในภาคประชาชนมีผู้นำที่เข้มแข็งเป็นที่รักของคนชัยนาท โดยเฉพาะในเขตเทศบาล คือคุณองอาจ เป็นผู้นำชวนประชาชนมาขี่จักรยานเป็นประจำทุกเย็นวันอังคารและวันพฤหัสอย่างต่อเนื่องมาแล้วประมาณหนึ่งปี มีคนเข้าร่วมขี่เป็นประจำ ๔๐-๕๐ คน สามารถชักชวนเยาวชนมาร่วมขี่ด้วยได้ไม่น้อย  ประการที่ ๒ ผู้บริหารเทศบาลไม่มีคู่ต่อสู้ทางการเมือง ประชาชนให้ความไว้วางใจทำงานต่อเนื่องมาหลายสมัย  ประการที่ ๓ ชัยนาทมีชมรมอาสาสมัครสาธารณสุขเข้มแข็ง เป็นแกนในการเคลื่อนไหว ใช้ผลจากการขี่จักรยานที่ทำให้มีสุขภาพดี หายจากโรคต่างๆ มาชักชวนประชาชนทั่วไปซึ่งส่วนใหญ่ก็มีจักรยานอยู่แล้วให้ออกมาขี่เป็นประจำมากขึ้น

อย่างไรก็ตาม ทางเทศบาลฯ มองว่าที่ทำไปเป็นเพียงก้าวแรกเท่านั้น ที่ผ่านมาประเมินว่าได้ผลราวร้อยละ ๒๐  คนที่มาร่วมขี่ส่วนใหญ่ยังเป็นกลุ่มที่ขี่จักรยานเพื่อสุขภาพ  เทศบาลยังมีความรู้น้อย ต้องการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ มีคนมาช่วยกระตุ้นให้ประชาชนทั่วไปออกมาใช้จักรยานในชีวิตประจำวันให้มากขึ้น

นายองอาจ หลำอุบล นายกสมาคมธุรกิจท่องเที่ยวชัยนาท ผู้ผลักดันเรื่องจักรยานของเมืองชัยนาท	นายกวิน (ซ้าย) คุณหมอสำเริง (กลาง) และคุณนราทิพย์ (ขวา) ผู้มีประสบการณ์ทำงานชุมชนจักรยาน

รายงานโดย  กวิน ชุติมา

กรรมการชมรมจักรยานเพื่อสุขภาพแห่งประเทศไทย

Print PDF