ชมรมจักรยานเพื่อสุขภาพแห่งประเทศไทย ชมรมจักรยานเพื่อสุขภาพแห่งประเทศไทย
ระบบจักรยานสาธารณะโตเอาๆ ในนิวยอร์ค ลอนดอน และเม็กซิโกซิตี้ แล้วกรุงเทพฯล่ะ
ระบบจักรยานสาธารณะของนครเชียงใหม่ วันเปิดตัว เมษายน 2558
ธรรมเนียมปฏิบัติอย่างหนึ่งเมื่อสิ้นปีมาถึงคือ การสรุปว่างานที่ทำไปมีความคืบหน้าอย่างไร ประสบความสำเร็จมากน้อยเพียงใด ในเรื่องของจักรยานก็เช่นกัน และระบบจักรยานสาธารณะ (Bike sharing system)ที่เมืองต่างๆ มากขึ้นทุกทีจัดบริการให้ประชาชน หวังให้ชาวเมืองนั้นๆ หันมาเดินทางด้วยจักรยาน ลดการเดินทางด้วยรถยนต์ส่วนตัวลง เพื่อแก้ปัญหาการจราจรติดขัด ลดการปล่อยมลพิษและก๊าซเรือนกระจก เป็นผลดีต่อสุขภาพของทั้งผู้ใช้และคนอื่นๆในเมือง ในไทยเองขณะนี้ก็มีสี่เมือง กรุงเทพฯ เป็นแห่งแรกเริ่มไปเมื่อห้าปีก่อน ตามมาด้วยพิษณุโลก อุดรธานี และล่าสุดคือเชียงใหม่ แต่ที่จะมารายงานให้ทราบในวันนี้เป็นมหานครขนาดใหญ่สามเมืองครับคือ นิวยอร์ค ลอนดอน และเม็กซิโกซิตี้
ระบบจักรยานสาธารณะของนครนิวยอร์คทำสถิติมีผู้ขี่กว่า 10 ล้านเที่ยวในปี 2558 (ภาพ: NYCDOT)
ในนิวยอร์คนั้น สำนักงานของนายกเทศมนตรี นายบิล เดอ บลาซิโอ ประกาศว่า มีคนใช้ระบบจักรยานสาธารณะ citibike ที่มีจักรยาน 7,500 คันกว่า 10 ล้านเที่ยวในปี 2558 เป็นสถิติสูงสุดของระบบจักรยานสาธารณะในสหรัฐอเมริกา เพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 24 จากปี 2557 ที่มีคนใช้ 8.09 ล้านเที่ยว โดยเพิ่มจักรยานเข้าไป 2,400 คันและเพิ่มสถานีจอดอีก 138 แห่ง ในปี 2558 นี้มีอยู่เจ็ดวันที่มีคนใช้มากกว่า 50,000 เที่ยว เทศบาลนครนิวยอร์คมีแผนจะเพิ่มจำนวนจักรยานที่มีให้บริการขึ้นไปเป็น 12,000 คันและสถานีกว่า 700 แห่งในอีกสองปีข้างหน้าคือสิ้นปี 2560 การเติบโตอย่างรวดเร็วนี้ต้องพิจารณาจากข้อเท็จจริงว่าระบบจักรยานที่ได้รับการสนับสนุนจาก Citibank นี้เพิ่งเริ่มมาได้ไม่ถึงสองปีเต็มในปี 2556 นี่เอง แม้ว่าจะไม่มีการศึกษาชัดเจนว่าคนที่ใช้จักรยานนี้เป็นคนที่เลิกใช้รถยนต์หรือเปลี่ยนมาจากการใช้รถประจำทางหรือรถไฟฟ้าใต้ดิน จึงทำให้ยากที่จะวัดผลที่เกิดขึ้นต่อการลดการปล่อยมลพิษและก๊าซเรือนกระจก แต่เทศบาลนครนิวยอร์คก็บอกว่า ทำให้รถติดน้อยลงและชาวเมืองมีกิจกรรมทางกายเพิ่มขึ้น
ระบบจักรยานสาธารณะของนครลอนดอน (ซ้าย) และเม็กซิโกซิตี้ (ขวา)
การเติบโตของการใช้ระบบจักรยานสาธารณะของนิวยอร์คอาจเอาไปเทียบได้ระบบจักรยานสาธารณะในลอนดอน นครหลวงของอังกฤษ กับเม็กซิโกซิตี้ นครหลวงของเม็กซิโก ระบบจักรยานในลอนดอนที่ได้รับการสนับสนุนจากบริษัท Santander และมีจำนวนจักรยานมากกว่ามีคนใช้ 9,943,074 เที่ยวในปี 2558 ส่วนระบบจักรยาน EcoBici ในเม็กซิโกซิตี้ที่มีจำนวนจักรยานใกล้เคียงกับนิวยอร์คมีคนใช้เกือบ 9 ล้านเที่ยว ทั้งสามเป็นระบบจักรยานสาธารณะที่นำหน้าในแง่ยอดจำนวนการใช้ในโลกตะวันตก (ซึ่งส่วนหนึ่งเป็นเพราะทั้งสามเมืองนี้เป็นมหานครที่มีประชากรกว่าสิบล้านคน ในขณะที่เมืองใหญ่ในยุโรปมีประชากรน้อยกว่ามาก)
ป้ายโฆษณาโครงการจักรยานสาธารณะของกรุงเทพมหานคร กันยายน 2557
ทำให้มีความชอบธรรมที่ชาวกรุงเทพฯ จะตั้งคำถามว่าเกิดอะไรขึ้นกับระบบจักรยานสาธารณะ “ปันปั่น” ของกรุงเทพฯ ที่มีมาแล้วราว 5 ปี เมื่อสิ้นสุดวาระการทำงานสมัยแรกของ ม.ร.ว.สุขุมพันธ์ บริพัตร ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครคนปัจจุบันเมื่อสามปีก่อน(สิ้นปี 2555) นั้น “ปันปั่น” มีจักรยานให้บริการราว 500 คันและสถานีจอด 50 แห่ง คำสัญญาที่ระบุเป็นรูปธรรมในเอกสารหาเสียงเลือกตั้งของคุณชายสุขุมพันธ์ที่เกี่ยวกับจักรยานมี 2 ประการคือ (1) จะเพิ่มจักรยานปันปั่นเป็น 10,000 คันกับสถานีจอด 1,000 แห่งและ (2) จะสร้างทางจักรยานอีก 30 เส้นทาง ปี 2559 นี้จะเป็นปีสุดท้ายของการดำรงตำแหน่งสี่ปีวาระที่ 2 ของท่านแล้ว กรุงเทพมหานครควรจะแถลงความคืบหน้าในการดำเนินงานสองเรื่องนี้ แต่จากที่ปรากฏ หากจะทำให้ได้ตามคำสัญญา คุณชายและทีมงานก็คงต้องทำงานหนักอีกมากทีเดียว เอาใจช่วยครับ
————————————————————————————————————————————————————
กวิน ชุติมา เขียนจากข้อมูลใน Riders Took 10 Million Trips on New York’s Shared Bicycles in 2015 โดย Emily J. Gertz
Print 
PDF
